Berojgari essay in Punjabi
ਆਉ ਮਿਲ ਕੇ ਅਭਿਆਨ ਚਲਾਈਏ
ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਮੁਕਤ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਈਏ
ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਅਰਥ - ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਤੋਂ ਮਤਲਬ ਉਹ ਸਥਿਤੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਨੋਕਰੀ ਤਾਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨੋਕਰੀ ਨਹੀ ਮਿਲਦੀ । ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਨੂੰ ਉਪਲੱਬਧ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਤ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । (Berojgari ki samasya essay in Punjabi)
ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ - ਭਾਰਤ ਵਿੱੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸਿੱਖਿਅਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀ ਪੂਰਨ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ । ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਨੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੇਚੈਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਖਰਾਬ ਸਿਸਟਮ , ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਾਡੀਆ ਸਮਾਜਿਕ ਲੋੜਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਸਾਡੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਗਰੈਜੂਏਟ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਆ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੈਕਟਰੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਨ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਫੌਜ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਤੋਂ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋ ਕੇ, ਹਰ ਇੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੀ ਸ਼ੰਸਥਾ ਤੇ ਦਾਖਲਾ ਭਾਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਕਤਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਅਣਗਿਣਤ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ, ਪੋਸਟ ਗ੍ਰਜੂਏਟ, ਇੰਜਨੀਅਰ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਕਰੇਟਸ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਪਰ ਸਮੱਸਿਆ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਭ ਇਹ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੌਕਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੇਚੈਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ-ਵਿਰੋਧੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਜਿਸ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ctizens ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਜੀਵਨ ਬਸਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ੳਥੇ ਨੌਕਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਖਰਚਿਆਂ ਅਤੇ ਅਸਵੀਕਾਰਤਾ ਅਤੇ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਲਿਆਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਧੱਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲੇ ਕਿੰਨੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਨਾਗਿਰਕ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਬੱਧ ਨੌਕਰੀਆਂ ਜਾਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾ ਵਿੱੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਫਰੀਕਸਨਲ , ਢਾਂਚਾਗਤ, ਅਤੇ ਸਾਈਕਲਲੀ ।
ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀਆ ਕਿਸਮਾਂ -
1) ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਸਮ ਫਰੀਕਸਨਲ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ , (Frictional Unemployment) ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ੳਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੋਕਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੁਸਰੀ ਨੋਕਰੀ ਦੀ ਭਾਲ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਨੌਕਰੀ ਲੱਭਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਨੋਕਰੀ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦੀ ਕੰਮ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਆਕਤੀਆ ਨੂੰ ਵੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਇਹ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਗਵਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੰਮ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ । ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕੋਂਟਰੈਕਟ ਵਰਕਰ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਸਿਆ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਵਕਤ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਖਤਮ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿ ਸਮੇ ਤੇ ਨੋਕਰੀ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋੋੋਣਗੇ । (essay on Berojgari in Punjabi)
2) ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦੂਜੀ ਕਿਸਮ ਢਾਂਚਾਗਤ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ (Structural Unemployment) ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਘਟ ਕੁਸ਼ਲਤਾ, ਸਥਾਨ, ਜਾਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੇ ਕਈ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਂਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤਰੀਕੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ । ਇੱਕ ਪਲਾਂਟ ਘੱਟੇ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨ ਤੇ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ ੳਥੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੋ ਨਵੇਂ ਸ਼ਥਾਨ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਗ਼ੈਰ-ਵਿੱਦਿਅਕਸਿੱਖਿਆ ਜਾਂ ਸਿਖਲਾਈ ਵਾਲੇ ਕਾਮਿਆਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਮਹਿੰਗੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਲਕ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਉੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਨੋਕਰੀ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਕੁਝ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਢਾਂਚਾਗਤ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । (Berojgari essay in Punjabi)
3) ਤੀਸਰੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ (Cyclical Unemployment) ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱੱਚ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ । ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਨੋਕਰੀ ਤੋਂ ਹੱਥ ਧੋਣਾ ਪੈਦਾ ਹੈ । ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੀਆ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਨਾ ਵਪਾਰ।
ਜਨ ਜਨ ਦੀ ਇਹ ਪੁਕਾਰ
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵਿਚ ਕਰੋ ਸੁਧਾਰ
ਉਪਾਅ -
1) ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀਆਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ । ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਫੈਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਹੱਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਵੱਈਏ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾ ਕਰ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਪਿਛੇ ਨਹੀਂ ਭਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ , ਸਗੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਕਈ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਨੋਕਰੀਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਰ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਧਾਰਣ ਵਿਆਕਤੀਆ ਲਈ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਨਿਸਚਿਤ ਟੀਚੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵੀ ਇਕ ਆਮ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਵੈ ਰੁਜਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇੱੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਦਮ ਕਰਕੇ ਅਚੰਭੇ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਪਿਛੇ ਦੋੜਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਕੁਝ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
2) ਬੇਰੋਜਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਹੈ ਸਾਡੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵਧੀ ਹੋਈ ਆਬਾਦੀ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਆਬਾਦੀ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ, ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀਆ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੋਰ ਕਿੱਤਾਕਾਰੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਨਸੱਖਿਆ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸੇ ਗਤੀ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਯੋਜਨਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਿਰਫ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । (essay on Unemployment in Punjabi language)